-
1 хорошенький
-ая; -ое1) сөйкемле генә, чибәр генә, сылу гына2) ирон. начар, шәп түгел• -
2 нечистый
-ая; -ое1) керле2) пычрак, шапшак, шакшы, нәҗес3) ( с примесью) катнаш, саф булмаган, саф түгел; ( о воздухе) тынчу, тынчыган; ( о цвете) тонык, ( о коже) бетчәле, сыткылы; ( нечистокровный) саф токымлы булмаган, саф нәселле булмаган, саф канлы булмаган4) ( о произношении) бик үк саф (дөрес) булмаган5) разг. ( неточно выполненный) пөхтә булмаган, җиренә җиткереп эшләнмәгән, начар6) перен. алдаулы, алдауга корылган•- на руку нечистый
- нечистый дух
- нечистая сила -
3 дело
с1) эш2) ( кого-чего) эш, бурыч3) эш, шөгыль, йомыш4) вакыйга, хәл, эш5) мәсьәлә, эш6) хәл, эшдела как сажа бела погов. — эшләр хөрти, хәлләр шәптән түгел
7) эш, дело•- виданное ли дело
- вот это дело!
- в чём дело?
- гиблое дело
- говорить дело
- дело вкуса
- дело делать
- дело дошло до...
- дело доходит до...
- дело житейское
- дело за...
- дело идет о...
- дело мастера боится
- дело привычки
- дело с концом
- и делу конец
- делу конец
- дело случая
- дело стало
- другое дело
- иное дело
- есть такое дело!
- за дело
- идти в дело
- пойти в дело
- известное дело
- к делу!
- на деле
- на самом деле
- не у дел
- ну и дела!
- пустить в дело
- употребить в дело
- это дело десятое -
4 что
I мест.1) вопр. нәрсә, ни2) вопр.; в знач. сказ. ( в каком положении) нихәл, ничек, ни хәлдә3) вопр.; в знач. нареч. ( почему) ник, нигә, нәрсәгәя не поеду. - Что так? — мин бармыйм. - Ник алай?
4) вопр. ( сколько) күпме, ни хак, ни5) ( при выражении сомнения) ни6) неопр.; разг. ( что-нибудь) берәр нәрсә булса, нәрсә дә булса7) ( всё без исключения) бөтен, ниләртут есть всё, что угодно — анда ниләр кирәк - бөтенесе бар
8) относ. ( который) кайсы ки;...гандом, что стоит на углу — почмакта торган йорт
•- а что?- ни к чему
- ни за что
- ни за что, ни про что
- ни с чем
- при чём?
- с чего?
- что до меня
- что касается меня
- что и говорить
- что ли
- что ты!
- что было сил
- что есть духу II союз1) изъясн. дип,...ки;...га,...ганын,...ган, икәнен;...гадосадно, что ты опоздал — синең соңга калуың үкенечле
такой тяжёлый, что не поднять — шул кадәр авыр ки, күтәрерлек тә түгел
я надеюсь, что вы не откажете — сез баш тартмассыз дип ышанам
он счастлив, что видит тебя — сине күрүгә ул шат
2) (с частицей "ни" и без неё) һәр... саен, саенчто ни день, растёт движение за мир — тынычлык өчен көрәш көн саен көчәя бара
что ни взмах, то готова копна — җилпенгән саен чүмәлә әзер
3) разд....мы, әллә...мы; ни,...ничто ты пойдешь, что я - все равно — син барасыңмы, минме - барыбер
-
5 нерабочий
-ая; -ее1) эшче булмаган; эшчеләрдән түгел3) эшләми торган, эштән буш; ял...ынерабочее время — эштән буш вакыт,
нерабочее настроение — эшлисе килмәү, эшләргә теләк булмау
-
6 положение хуже губернаторского
шутл. эшләр шәптән түгел, эшләр хөрти, бик мөшкел, хәл бик начар -
7 добро
I с1) яхшылык, изгелек, яхшы эш, игелекжелать добра (кому-л.) — берәр кешегә яхшылык теләү
2) собир.; разг. мал-мөлкәт, байлык3) ирон.; разг. яраксыз әйбер, чүп-чар•- получить добро
- по добру по здорову
- поминать добром II частица; прост.яхшы, ярый, әйбәт- добро бы -
8 добрый
-ая; -ое1) яхшы, киң (йомшак) күңелле, игелекле, мәрхәмәтле, шәфкатьле, миһербанлы2) якын, яхшы3) саф, тапсыз, керсез4) мактаулы, яхшы5) разг....дан да ким түгел, аз дигәндәосталось добрых десять вёрст — аз дигәндә, ун чакрым бар әле
6) шатлыклы•- в добрый путь!
- в добрый час!
- всего доброго!
- доброго здоровья
- доброе утро
- люди доброй воли
- добрый малый
- добрый вечер!
- по доброй воле
- твоя добрая воля
- чего доброго -
9 невезение
с; разг.уңышсызлык, эшләрнең гел уңмавы, бәхет кирегә китү, кирегә китеп тору -
10 подогнуться
-
11 только
1) частица огранич. бары, нибары, фәкать, гына, тик... гына2) союз временной белән, белән үк,...кач үк,...гач такак только доедешь, напиши нам — барып җиткәч үк безгә яз
3) союз против. әмма, ләкин, тикя пойду, только не сейчас — мин барам, ләкин хәзер түгел
4) частица усил. (с "бы" выражает желание) гына... инде5) частица усил. гына6) нареч. (ещё, пока ещё) гына әле, генә7) нареч. ( совсем недавно) әле генәтолько приехал, а уже тянет домой — әле генә килдем, ә өйгә кайтасы килә
•- только что -
12 управиться
сов.1) ( с кем-чем) башкарып чыгу, башкару, ерып чыгу, булдыра алу, алып бара алу2) ( с кем) (одолеть) җиңеп чыгу, җиңү, көч җитү, өстен чыгу -
13 худо
I с; разг.яманлык, начарлык, күңелсезлекII нареч.1) яман, начар, әшәке; яманлык белән2) в знач. сказ.; безл. авыр, начар
См. также в других словарях:
эш — 1. Шөгыль, гамәл, хезмәт. Гадәт, вазифа, бурыч, хак йорт эшләре. Эшкәртелә торган, хәзерләнү процессында булган нәрсә 2. Нәр. б. җитештерү, ясау, эшкәртүгә һ. б. юнәлтелгән эшчәнлек. Гомумән берәр өлкәдәге эшчәнлек. Фикерләргә, сүзләргә капма… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өй — 1. Яшәү тору өчен салынган бина, корылма. Тора торган, яши торган урын куянның өе – урманда, песинең өе – өйдә. с. Өйгә, өй хуҗалыгына бәйләнешле өй эшләрен башкару 2. Берәр оешма һ. б. ш. урнашкан бина, корылма уку өе. Аерым ихтыяҗлар өчен, мәс … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кул — I. 1. Кеше гәүдәсенең ике яныннан чыгып торган пар әгъза. Шул әгъзаның беләзектән түбәнге өлеше, чугы 2. күч. Берәр эшне, шөгыльне башкарган көч, корал, чара, бер эштә, шөгыльдә катнашлык дошман кулы сизелә. Берәр эшнең уйланылган, гөман ителгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коелу — 1. Түгелү, чәчелү (бөртекле, вак, таралучан кисәкләрдән торган әйбер тур.). Таралу, яву. Вак кисәкләргә ватылып чәчелү, сибелү 2. Күпләп өзелеп, аерылып, йолкынып төшү; түгелү, сибелү (яфрак, йон, чәч, җимеш, орлыклар һ. б.) 3. Күпләп төшү, төшеп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тыш — I. 1. Берәр нәрсәнең өске, күзгә күренеп торган ягы; киресе: эч 2. Киемнең уң ягы, өске ягы; эчлек өстенә тегелгән тукыма. Мендәр, одеял һ. б. ш. әйберләргә кидерелә торган капчык сыман нәрсә; тышлык 3. Китап, дәфтәр һ. б. ш. ның өске ягына… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яңа — с. 1. Әле генә эшләнгән, ясалган; алынган, бик аз тотылган яки бөтенләй тотылмаган. Элек булмаган, яшәмәгән, күптән түгел барлыкка килгән, күренгән 2. Күптән түгел ачылган, уйлап табылган, китереп чыгарылган, язылган 3. Бик үк таныш булмаган,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акыл — 1. Кешенең уйлау, фикер йөртү сәләте, аңлылык дәрәҗәсе акыл яшьтә түгел – башта 2. Иҗтимагый аң, иҗтимагый фикер 3. Киңәш яшьләргә акыл бирү 4. Уй, фикер кем башына килгән бу акыл? 5. Акыллылык акыл түгел бу эшең 6. Алдын артын уйлау, уйлап эш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
талу — ф. 1. Күп көч түгеп, озак һәм гел бертөрле эшләү нәтиҗәсендә ару, хәлсезләнү, талчыгу (мускуллар тур.). Гел бер төрле процесстан ялыгу (куз, колак, ми һ. б. тур.) 2. Гомумән талчыгу, ару, йончу 3. Тынычлану, тынычлыкка бирелеп хәл җыю рәхәткә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бөкрәю — 1. Бөкре форма алу, кәкрәю 2. Бөкрегә (2) әйләнү 3. күч. Үтә авыр эшләр башкарып яки артык күп эшләп газап чигү 4. Иелү, бөгелү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ирек — 1. Азатлык, бәйсезлек 2. Сак астында, тоткынлыкта булмау 3. Дәүләттә, илдә шәхескә бирелгән хокук сүз иреге 4. Политик һәм экономик чикләүләр булмау; хөрлек 5. Иркенлек, иркен тормыш 6. Үз ихтыярыңа куелганлык бозаулар иректә йөри 7. Теләгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ишарәләү — 1. Гадәттә кулны, башны хәрәкәтләндереп, нәрсәгә дә булса күрсәтү. Ым белән нәр. б. эшләргә кушу. Ымлау, әйтергә теләгәнне ым белән белдерү 2. күч. Берәр нәрсә эшләргә кирәклекне турыдан туры түгел, бәлки читләтеп, кинаяләп әйтү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге